Wyrok SN z dnia 26 lipca 2012 r., sygn. I PK 24/12

Przesłankami nabycia prawa do odprawy rentowej są rozwiązanie stosunku pracy, przyznanie prawa do renty i związek funkcjonalny między nimi. Przyznanie prawa do renty może, więc nastąpić po pewnym czasie od ustania stosunku pracy, byle między nimi występował związek funkcjonalny. Prawo do odprawy powstaje w chwili spełnienia wszystkich jego przesłanek, a więc w dacie przyznania prawa do renty, jeżeli następuje to po pewnym czasie od rozwiązania stosunku pracy. 

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Józef Iwulski (przewodniczący, sprawozdawca).

SSN Małgorzata Gersdorf

SSN Roman Kuczyński

w sprawie z powództwa L. B. przeciwko "E. " S.A. w G. o odprawę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 26 lipca 2012 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w P. z dnia 29 września 2011 r.,

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu - Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w P. do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 19 maja 2011 r., Sąd Rejonowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w P. zasądził od pozwanej E. Spółki Akcyjnej na rzecz powoda L. B. kwotę 12.585,70 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lutego 2011 r. do dnia zapłaty tytułem odprawy oraz orzekł o kosztach procesu i rygorze natychmiastowej wykonalności.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że powód był zatrudniony w pozwanej Spółce od 1 października 1976 r. do 31 stycznia 2011 r. Stosunek pracy uległ rozwiązaniu na podstawie art. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. W pozwanej Spółce obowiązywał Pakiet socjalny - Porozumienie w sprawie gwarancji socjalnych, pracowniczych i związkowych zawarty w dniu 23 listopada 2005 r. pomiędzy wspólną reprezentacją związków zawodowych działających przy Zakładach Sprzętu Oświetleniowego "E." w G. i B. S.A. w W. W Pakiecie zamieszczono między innymi gwarancję, że przez 60 miesięcy pozostaną w mocy dotychczasowe zakładowe akty prawa pracy, zaś ich ewentualna zmiana będzie mogła być dokonana jedynie w porozumieniu ze związkami zawodowymi. Na tej podstawie zachował aktualność zakładowy układ zbiorowy pracy obowiązujący w Zakładach Sprzętu Oświetleniowego "E.", którego § 24 przewidywał dla pracowników uprawnienie do jednorazowej odprawy pieniężnej w związku z przejściem na emeryturę, rentę inwalidzką, świadczenie przedemerytalne i zasiłek przedemerytalny, przy czym wysokość odprawy miała być uzależniona od stażu pracy pracownika. W dniu 12 maja 2010 r. został wydany regulamin zwolnień grupowych przewidujący przeprowadzenie w pozwanej Spółce zwolnień grupowych w liczbie do 250 osób w terminie do dnia 30 listopada 2010 r. W marcu 2009 r. Spółka złożyła oświadczenie o wypowiedzeniu postanowień zakładowego układu zbiorowego pracy z zachowaniem 24-miesięcznego okresu wypowiedzenia.

Przy takich ustaleniach faktycznych Sąd pierwszej instancji na podstawie § 24 zakładowego układu zbiorowego pracy uwzględnił powództwo w zakresie odprawy równej 500% przysługującego ostatnio wynagrodzenia za pracę z tytułu uzyskania przez powoda prawa do świadczenia przedemerytalnego. Zdaniem Sądu, odmowy wypłaty przez pracodawcę odprawy nie uzasadniało to, że powód "nie przeszedł" na świadczenie przedemerytalne ani też, że w chwili nabycia przez powoda uprawnień do tego świadczenia układ zbiorowy już nie obowiązywał. Istotne - zdaniem Sądu Rejonowego - jest, że w chwili rozwiązania umowy o pracę z powodem układ zbiorowy obowiązywał a pozwana wcześniej nie dokonała żadnych czynności prawnych, które skutecznie pozbawiłyby powoda prawa do odprawy. W szczególności pracodawca nie dokonał zmiany postanowień układu zbiorowego pracy, co wynikało ze związania go układem przez okres 60 miesięcy od dnia wejścia w życie Pakietu socjalnego. W ocenie Sądu Rejonowego, za oddaleniem powództwa nie przemawiał też podnoszony przez Spółkę argument, że treść § 24 układu zbiorowego była skorelowana z ówcześnie obowiązującym art. 37k ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 58, poz. 514 z późn. zm.) oraz nie uwzględniała zmiany zasad przyznawania świadczeń przedemerytalnych wprowadzonej ustawą z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. Nr 120, poz. 1252 z późn. zm.). Pozwana nie zmieniła bowiem postanowień układu zbiorowego pracy po wejściu w życie z dniem 1 sierpnia 2004 r. nowych regulacji ustawowych dotyczących przyznawania świadczeń przedemerytalnych. Zdaniem Sądu pierwszej instancji, pozwana nie mogła również pozbawić powoda uprawnienia do odprawy pieniężnej, powołując się na postanowienia § 10 Regulaminu zwolnień grupowych. W ocenie Sądu, od przyznanej powodowi odprawy należą się odsetki ustawowe za czas opóźnienia w zapłacie, liczone od następnego dnia po dniu rozwiązaniu umowy o pracę (art. 481 § 1 i 2 k.c. w związku z art. 300 k.p.).