Wyrok SN z dnia 5 lipca 2012 r., sygn. I PK 41/12

Sąd Najwyższy w składzie :

SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Józef Iwulski

SSN Zbigniew Korzeniowski

w sprawie z powództwa W. J. przeciwko "C. D. " S.A. o odszkodowanie, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 5 lipca 2012 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w K. z dnia 3 listopada 2011 r.,

1. oddala skargę kasacyjną,

2. zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej 120 (sto dwadzieścia) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy w C. wyrokiem z dnia 27 czerwca 2011 r. oddalił powództwo W. J. skierowane przeciwko byłemu pracodawcy C. - D. S.A. o zasądzenie 45.000 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Sąd Rejonowy ustalił, że strony łączyła umowa o pracę zawarta 1 kwietnia 2002 r., na podstawie której powód był zatrudniony na stanowisku prezesa zarządu. Umowa została zawarta na czas pełnienia funkcji prezesa zarządu, z zastrzeżeniem, że może być rozwiązana przez strony z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia lub w drodze porozumienia stron. W dniu 26 kwietnia 2006 r. na posiedzeniu zgromadzenia wspólników powołany został nowy prezes zarządu, a 4 maja 2006 r. powód otrzymał świadectwo pracy, w którym jako podstawę rozwiązania umowy wskazano upływ czasu na jaki była zawarta. Powód uznając, że strony łączyła umowa o pracę na czas nieokreślony, pismem z 11 maja 2006 r. zażądał sprostowania świadectwa pracy przez wskazanie, że łączyła je umowa o pracę na czas nieokreślony. Pozwana odmówiła. Od odmowy sprostowania powód się nie odwołał. Postanowieniem z dnia 30 listopada 2006 r. Sąd Rejonowy w K. Wydział Gospodarczy uwzględnił wniosek powoda o wykreślenie z rejestru nowego prezesa zarządu. Pomimo to powód nie został dopuszczony do pracy. W dniu 9 grudnia 2006 r. Rada Nadzorcza strony pozwanej odwołała go z zarządu spółki. Pismem z dnia 5 czerwca 2006 r. pozwana poinformowała o rozwiązaniu umowy o pracę z powodem wraz z upływem kadencji prezesa zarządu z dniem 28 kwietnia 2006 r.; powód nie kwestionował otrzymania tego pisma. Profesjonalny pełnomocnik złożył 25 sierpnia 2006 r. w imieniu powoda pozew do Sądu Rejonowego w O. o ustalenie istnienia stosunku pracy, wskazując, że strony łączyła umowa na czas nieokreślony. Na rozprawie 1 października 2007 r. pełnomocnik powoda zmodyfikował żądanie, podając, że domaga się ustalenia, że między stronami istnieje nadal stosunek pracy i cofnął żądanie wydania świadectwa pracy - z uzasadnieniem dotychczasowym. Powód na rozprawie w dniu 1 października 2007 r., słuchany w charakterze strony (k. 256, 257) przyznał, że w kwietniu i maju 2006 r. - w związku z czynnościami pozwanej - nie złożył odwołania do sądu, mimo, że wiedział, że czynności pracodawcy są sprzeczne z prawem, a pracodawca wyraźnie określił, że nie jest jego pracownikiem już w piśmie odmawiającym sprostowania świadectwa pracy. Przyznał też, że z początkiem maja nawiązał nowy stosunek pracy, wobec stanowiska przedstawionego przez stronę pozwaną. Na rozprawie 3 grudnia 2007 r. pełnomocnik powoda po raz kolejny zmienił żądanie, domagając się ustalenia, że umowa o pracę łącząca strony była umową na czas nieokreślony i ustała 9 grudnia 2007 r.

Wyrokiem z dnia 12 grudnia 2007 r. Sąd Rejonowy w O. oddalił powództwo w zakresie żądania ustalenia istnienia stosunku pracy. Wyrokiem z dnia 13 maja 2008 r., Sąd Okręgowy w K. oddalił apelację powoda, przyjmując odmiennie od Sądu pierwszej instancji, że umowa łącząca powoda z pozwaną Spółką została zawarta na czas wykonania określonej pracy, tj. na czas pełnienia funkcji prezesa zarządu. Sąd Okręgowy podzielił stanowisko, że umowa trwała do czasu wygaśnięcia mandatu powoda, tj. do 28 kwietnia 2006 r. Od powyższego wyroku pełnomocnik powoda złożył skargę kasacyjną. Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 20 marca 2009 r., I PK 182/08, OSNP 2010 nr 21-22, poz. 258, uchylił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w części dotyczącej ustalenia istnienia stosunku pracy i przekazał ją w tym zakresie do ponownego rozpoznania. Na rozprawie 4 marca 2010 r. pełnomocnik powoda oświadczył, że domaga się ustalenia istnienia stosunku pracy między stronami do nadal. W wyniku ponownego rozpoznania sprawy, wyrokiem z dnia 18 marca 2010 r., Sąd Okręgowy oddalił apelację powoda. Wyrok ten jest prawomocny. W uzasadnieniu Sąd Okręgowy wskazał, że umowa o pracę łącząca strony była umową o pracę na czas nieokreślony. Jednakże w oparciu o ustalony stan faktyczny, nie może przyjąć istnienia tego stosunku do 3 grudnia 2006 r., bądź do 9 grudnia tego roku, a także, że istnieje on nadal przede wszystkim dlatego, że strona pozwana pismem z 6 czerwca 2006 r. poinformowała powoda, że umowa o pracę uległa rozwiązaniu z dniem 28 kwietnia 2006 r. w związku z upływem kadencji, na którą był powołany. W związku z tym powód nie mógł mieć żadnych wątpliwości, co do faktu, że umowa o pracę została rozwiązana. Sąd Okręgowy uznał, że stosunek pracy powoda uległ rozwiązaniu z dniem 28 kwietnia 2006 r. Ponadto Sąd ten ustalił, że w połowie listopada 2010 r. powód, korzystając z porad radcy prawnego w sprawie żądania odprawy pieniężnej, powziął od niego informację o przysługującym mu uprawnieniu żądania odszkodowania. Powód był zatrudniony jako prezes zarządu spółki, zatrudniał i zwalniał pracowników, wręczając im oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę, które zawierały pouczenia o prawie odwołania się do sądu i terminach odwołania. W sprawie z jego powództwa o ustalenie istnienia stosunku pracy cały czas był reprezentowany przez fachowego pełnomocnika. Pierwszy wniosek o przywrócenie terminu i pierwsze żądanie zapłaty odszkodowania powód zgłosił 19 listopada 2010 r., a więc po upływie 4,5 roku od otrzymania oświadczenia woli pracodawcy o zakończeniu istnienia terminowej umowy.