Wyrok SN z dnia 21 września 2006 r., sygn. II PK 13/06

Pracodawca, ustalając spełnienie przez pracownika ocennych warunków przyznania świadczenia, dysponuje pewnym zakresem swobody, lecz jeśli są to warunki konkretne i sprawdzalne, to świadczenie jest premią a nie nagrodą.

Przewodniczący SSN Józef Iwulski (sprawozdawca), Sędziowie SN: Krystyna Bednarczyk, Małgorzata Wrębiakowska-Marzec.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 21 września 2006 r. sprawy z powództwa Małgorzaty N. przeciwko P.L. Spółce z o.o. z udziałem Rzecznika Praw Obywatelskich o wynagrodzenie, na skutek skargi kasacyjnej Rzecznika Praw Obywatelskich od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 kwietnia 2005 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasa­cyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 9 listopada 2004 r. [...] Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie zasądził od P.L. Spółki z o.o. w W. na rzecz powódki Małgorzaty N. kwotę 2.000 zł tytułem wynagrodzenia za wykonanie czynności związanych z inwentaryzacją, oddalając powództwo w pozostałej części (co do premii). Sąd Okręgowy ustalił, że powódka była pracownikiem strony pozwanej od 1 maja 1996 r. do 31 grudnia 2003 r. W okresie do 30 kwietnia 2003 r. pracowała na stanowi­sku specjalisty do spraw leasingu, a od 1 maja do 31 grudnia 2003 r. na stanowisku specjalisty do spraw administracji. W czasie zatrudnienia powódki początkowo obowiązywał regulamin wynagradzania z dnia 14 sierpnia 1996 r. Załącznik nr 2 do tego regulaminu określał zasady przyznawania premii i nagród. W § 2 przewidywał on, że pracownikom może być przyznana za nienaganną pracę i szczególne w niej osiągnięcia premia oraz nagroda okolicznościowa. Ponadto w § 3 i 4 stanowił, że premia ma charakter uznaniowy, jest wypłacana miesięcznie, a jej wysokość uzależniona jest od osiągniętych wyników, oceny jakości wykonanej pracy oraz stopnia przydatności pracownika dla pracodawcy. Miesięczna premia nie mogła przy tym przekroczyć 50% płacy zasadniczej a jej konkretna wysokość ustalana była przez prezesa zarządu, który podejmował decyzję o przyznaniu premii. Uchwałą zarządu pozwanej Spółki [...] z dnia 21 grudnia 2000 r. wprowadzono nowy regulamin wyna­gradzania, który w § 12 przewidywał, że premia jest premią uznaniową, która może być przyznawana przez zarząd Spółki. Wysokość premii jest uzależniona między in­nymi od oceny pracownika w zakresie wywiązywania się z powierzonych obowiązków oraz osiągniętych efektów w pracy. Od chwili wprowadzenia regulaminu z 14 sierpnia 1996 r. do końca 2000 r. powódka otrzymywała co miesiąc premie w wysokości około 50% wynagrodzenia zasadniczego. W późniejszym okresie strona po­zwana nie wypłacała powódce premii.

W ocenie Sądu Okręgowego, powództwo jest niezasadne w części dotyczącej zapłaty kwoty 1.600 zł z tytułu premii za styczeń 2001 r. oraz kwoty 51.622,50 zł z tytułu premii za okres od lutego 2001 r. do grudnia 2003 r. Zdaniem Sądu pierwszej instancji, premie określone w regulaminie z 14 sierpnia 1996 r. i regulaminie z 21 grudnia 2000 r. są premiami uznaniowymi. O takim ich charakterze nie decyduje na­zwa użyta w treści regulaminów, lecz zasady i kryteria, od których ich wypłata jest uzależniona. Określone w obu regulaminach zasady przyznawania premii nie precyzują sprawdzalnych kryteriów, od których uzależnione jest przyznanie i wypłata pre­mii oraz ich ewentualna wysokość. Na uznaniowy charakter premii w obu regulami­nach wskazuje to, że o przyznaniu ich zawsze decydował pracodawca (w przypadku pierwszego regulaminu decyzję podejmował prezes zarządu, a w przypadku dru­giego - zarząd Spółki). Według Sądu Okręgowego, nawet w przypadku uznania, że pracownik spełnił przesłanki przyznania premii, bez podjęcia decyzji w tej sprawie przez stosowny organ, nie było podstaw do wypłaty premii. Regulamin wprowadzony w 2000 r. nie był mniej korzystny dla pracowników od wcześniejszego regulaminu, a więc jego zmiana nie wymagała wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy. Premie przyznawane powódce były uzależnione od oceny jej pracy przez pracodawcę oraz od podjęcia przez prezesa zarządu lub zarząd Spółki decyzji o przyzna­niu i wysokości premii. To, że powódka uprzednio otrzymywała premie nie oznacza przysługiwania premii w terminach późniejszych.